آخرین وضعیت صادرات معدن و صنایع معدنی

پشتوانه غنی ذخائر معدنی کشور به حجم ۵۸ میلیارد تن و به ارزش۷۷۰ میلیارد دلار بخش اعظم صنایع خصوصا صنایع مادر در کشور را پوشش داده تا با تکیه بر این منابع علاوه بر تامین نیاز داخلی سهم عمده‌ای از رقم صادرات کشور به معدن و صنایع معدنی اختصاص یابد.

معدن و صنایع معدنی در برگیرنده کلیه اقلام خام و فرآوری شده فلزی، غیرفلزی، مصالح ساختمانی و غیره با ماهیت معدنی است که در میان مجموعه گروه‌های کالاهای تولیدی و صادراتی کشور بخش قابل توجهی از صادرات محصولات غیرنفتی را پوشش می‌دهد.

به گزارش سیمان خبر، طیف وسیعی از انواع مواد اولیه، محصولات نیمه‌ساخته و محصولات نهایی در این گروه جای دارد و صادرات کشور طی دوره ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۵ در قیاس با مدت مشابه سال ۱۳۹۴ در گروه کالایی اقلام عمده بخش معدن و صنایع معدنی از نظر ارزشی ۱۰ و از لحاظ وزنی ۲۴ درصد رشد داشته است.

در مورد مهم‌ترین بازارهای صادراتی مواد معدنی طی ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۵ می‌توان به ترتیب به چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، ایتالیا، افغانستان، تایوان، عمان، تایلند، هند، ترکمنستان، اسپانیا، پاکستان، کره و کویت اشاره کرد.

در سال ۱۳۹۵ صادرات معدنی و صنایع معدنی به کشورهای عراق، افغانستان، ایتالیا و ترکمنستان کاهش یافته است و این در حالی است که صادرات به سایر کشورهای نامبرده با رشد همراه بوده است. همچنین نرخ رشد صادرات در بخش معدن و صنایع معدنی به بازارهای چین، ترکیه، عمان، تایلند و تایوان چشم‌گیرتر است.

در این میان صادرات به کشور عراق که طی سال‌های اخیر به عنوان مهم‌ترین بازار صادراتی مواد و محصولات معدنی ایران به شمار می‌رود روند صعودی داشته و چین همچنان به عنوان مهم‌ترین بازار صادراتی مواد خام معدنی ایران محسوب می‌شود. در کنار مواد معدنی خام و نیمه ساخته نیز برخی مواد نیز نظیر چینی کاشی و سرامیک کشور نیز با وجود کیفیت و قیمت مناسب و رقابتی به بازارهای اروپا صادر شدند.

البته سیمان نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات معدنی صادراتی با اتکاء به مزیت‌های همجواری با بازارهای هدف، کیفیت مطلوب و نیز تولید روبه رشد، در شرایط فعلی به دلیل تمرکز بر بازار عراق وضعیت بحرانی را طی می‌کند، چرا که کشور عراق با توجه به کاهش فعالیت‌های عمرانی و ساخت‌وساز و کفایت تولیدات داخلی در تامین نیاز داخلی خود بازار صادراتی قابل اتکایی به‌ شمار نمی‌آید که بنابراین در صورت رفع موانع و مشکلات جدی موجود و شناسایی پتانسیل بازارهای هدف جدید از جمله کشورهای حوزه آفریقا این صنعت چشم‌انداز صادراتی مناسبی را پیش‌رو خواهد داشت. بدیهی است اتکا و تمرکز بر بازار عراق به عنوان مهم‌ترین بازار صادراتی سیمان کشور در شرایط پیش‌بینی نشده صدمات جدی به روند صادرات تحمیل کرده است.

سنگ آهن

طی ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۵ صادرات سنگ آهن به رقم ۶۷۸ میلیون دلار و به وزن ۱۷۸۳۸ هزار تن بالغ گردیده است که طی دوره مشابه سال ۱۳۹۴ نیز صادرات سنگ آهن رقم ۴۴۲ میلیون دلار به وزن ۱۱۶۸۵ هزار تن گزارش شده و به این ترتیب صادرات نسبت به دوره مشابه سال قبل ۵۴ درصد از لحاظ ارزشی و از لحاظ وزنی ۵۳ درصد رشد یافته است که براساس آمار ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۵ بخش اعظم صادرات سنگ آهن به صورت کنسانتره (هماتیت) است.

طی این دوره قیمت جهانی سنگ آهن به حداقل ۲۵ دلار و حداکثر ۵۰ دلار رسید که در مقایسه با قیمت‌های سال ۱۳۹۴ که حداقل کمتر از ۲۰ و حداکثر ۵۷ دلار بوده است از رشد برخوردار شده و سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دستی فولاد در کوتاه مدت برای محقق شدن اهداف پیش‌بینی شده تولید از مهم‌ترین عوامل موثر بر روند کاهش خام‌فروشی است.

سنگ تزیینی خام (کار نشده)

با توجه به جایگاه ویژه ایران از لحاظ برخورداری از منابع و ذخائر ارزشمند و کیفیت منحصر به فرد انواع سنگ تزیینی، بازارهای عمده جهانی سنگ کشورهای چین، هند، ایتالیا و غیره همواره از شرکای تجاری ایران دراین زمینه بوده‌اند. طی ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۵ صادرات سنگ تزیینی کار نشده (خام) به رقم ۱۳۰ میلیون دلار به وزن ۶۶۰ هزار تن بالغ گردید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن از لحاظ ارزش ۴۵ درصد و از لحاظ وزنی نیز ۴۶ درصد افزایش یافته است.

چدن، آهن و فولاد

صنعت فولاد به عنوان صنعت مادر در بخش فلزات با تکیه بر منابع موجود در کشور از اهمیت ویژه‌ برخوردار است که این جایگاه صادرات غیرنفتی کشور را نیز جهت بخشیده است به‌طوری که فولاد یکی از اقلام عمده صادرات غیرنفتی کشور به شمار می‌آید.

صادرات گروه کالایی فولاد خام و نیمه ساخته طی یازده ماهه سال ۱۳۹۵ به ۲۱۱۸ میلیون دلار و وزنر ۵۱۰۶ هزار تن بالغ گردیده است که براین اساس در مقایسه با عملکرد دوره مشابه سال ۱۳۹۴ از لحاظ ارزشی ۰.۴۲درصد و از لحاظ وزنی ۴۴ درصد رشد را نشان می‌دهد. بیشترین میزان صادرات در این گروه کالایی مربوط به محصولات فولادی نورد گرم غیرآلیاژی بوده است.

براساس بورس لندن قیمت جهانی شمش فولاد طی یازده ماهه نخست سال جاری به کمتر از ۴۰ دلار روند صعودی را طی کرده و اینک به حدود ۳۰۰ دلار بالغ گردیده در حالی که طی دوره مشابه سال ۱۳۹۴، قیمت از حداکثر ۳۰۰ دلار در ابتدای سال به حدود ۸۰ دلار کاهش یافته است.

پیش‌بینی رشد اقتصادی کشور چین در سال ۲۰۱۷ امیدواری برای حفظ و افزایش قیمت‌های جهانی فولاد را افزایش داده است. ضمن این‌که ایران در بخش فولادهای آلیاژی می‌تواند با کسب استانداردهای معتبر جهانی، سهم بیشتری را در بازارهای اروپایی و شرق آسیا داشته است.

مصنوعات از چدن، آهن و فولاد

مصنوعات این بخش که طیف وسیعی از محصولات را در بر دارد شامل اقلامی نظیر لوازم خطوط آهن، لوله و پروفیل، اسکلت فولادی، مفتول، سیم، قطعات فولادی، لوازم فولادی و مصنوعات ریخته‌گری و غیره می‌باشد.

مجموع صادرات این بخش طی یازده ماهه سال ۱۳۹۵ به ۴۴۳ میلیون دلار به وزن ۳۰۶ هزار تن بالغ شد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از آن از لحاظ ارزشی پنج درصد رشد نشان می‌دهد ضمن آنکه صادرات از لحاظ وزنی با ۱.۵ درصد کاهش همراه بوده است. بیشترین رقم صادرات طی این دوره مربوط به انواع ورق‌های فولادی به ارزش ۷۱۸ میلیون دلار می‌باشد که این میزان نسبت به دوره مشابه سال ۱۳۹۴ حدود ۳۷ درصد کاهش ارزشی و ۲۰ درصد کاهش وزنی نشان می‌دهد.

مس و محصولات مسی

صادرات مس طی یازده ماهه سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۵۰۵ میلیون دلار به میزان ۱۷۳ هزار تن است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از آن ۳۵۰ درصد از لحاظ ارزشی و ۷۷۵ درصد از لحاظ وزنی افزایش نشان می‌دهد. عامل اصلی در شد صادرات بهبود شرایط فعالیت شرکت ملی صنایع مس ایران در تولید و صادرات نسبت به سال گذشته است. این در حالی است که طی دوره یاد شده در سال ۱۳۹۵ قیمت جهانی مس از ۴۵۰۰ دلار تا ۵۲۰۰ دلار در نوسان بوده و در مقایسه با دوره مشابه سال ۱۳۹۴ از ۴۵۰۰ دلار تا ۶۴۰۰ دلار متغیر بوده است.